راهنمای برنامهسازی حوزههای شهری در چارچوب توسعه مبتنی بر حمل و نقل عمومی

در سالهای اخیر، رویکرد توسعه مبتنی بر حمل و نقل عمومی به عنوان یکی از تکامل یافته ترین دیدگاههای توسعه شهری، که بر ارتباط متقابل حمل و نقل عمومی و توسعه شهری تأکید دارد، مطرح شده است. این رویکرد از ویژگیهایی چون ارتقای کیفیت طراحی محلهای، افزایش کاربریهای مختلط، گسترش تعاملات اجتماعی، کاهش استفاده از اتومبیل و گسترش گزینه های جابه جایی سازگار با حمل و نقل عمومی همانند دوچرخه سواری و پیادهروی، برخوردار است. با گذشت یک نسل از تجربة به کارگیری رویکرد مذکور در تدوین الگوی توسعه شهری برای کشورهای پیشرو، بسیاری از موانع و چالشهای سد راه اجرا و اثربخشی آن آشکار شده است که خود متضمن بهرهگیری کامل از پتانسیلهای این نوع از توسعه است. با این وجود، عدمشناخت صحیح ماهیت این نوع از توسعه و در نتیجه بیتوجهی به اصول مورد نظر آن در تدوین ضوابط و مقررات شهرسازی به عنوان یکی از چالشهای پیش روی باقیمانده است. این نوشتار با بهره گیری از روش مطالعه اسنادی ابتدا با معرفی اجمالی توسعه مبتنی بر حمل و نقل عمومی، به شناسایی ماهیت آن پرداخته است و سپس با مطالعه اصول مورد نظر در این رویکرد، راهنمای کلی برنامهسازی در پروژههای TOD را با رعایت چهار اصل کلی شامل توسعه فشرده، اختلاط کاربریها، پیادهمداری و تسهیلات حمل و نقل و جابهجایی بیان میدارد.